Patient of consument: ik kan maar één van de twee zijn

Ooit was het allemaal zo simpel: ik betaalde een zeer redelijk bedrag per maand, maakte me verder nergens druk over en was er een keer iets, dan ging ik naar de huisarts, specialist of wat er nodig was.

Er was nog geen Dokter Google, geen torenhoge eigen bijdrage. Ooit was het allemaal zo simpel.

Maar de tijden zijn ernstig veranderd. De zorg wordt steeds duurder. In algemene zin, maar ook voor jou en mij dus. En hoewel Dokter Google (zoals ik mijn zoektochten langs symptomen via Google noem), mij veel geleerd heeft, heeft hij het allemaal niet gemakkelijker gemaakt.

Een bordje

Laatst zat ik in het gezondheidscentrum waar mijn huisarts, apotheek, fysiotherapeut, psycholoog en ijscoman zitten (dat laatste weet ik niet zeker, maar het zou me niks verbazen) en al wachtend viel mijn oog op dit bord:

Klik op de afbeelding voor een grotere versie. Excuses voor de fotokwaliteit. Naast dit bord hing een bord met een telefoonverbod. 

Mijn irritatie was gewekt. Ik wist niet dat naast interesse ook irritatie gewekt kon worden, maar het gebeurde. Natuurlijk: alles wat op het bord staat is waar en klopt. Maar kom op: wie al deze zaken niet wist/bedacht had/deed, gaat het van een bordje niet opeens wel doen/snappen.

Mijmeren

Wat het bord voor mij vooral deed, was mij terugbrengen naar een andere, simpelere tijd. Ik sloeg aan het mijmeren en realiseerde me dat het grote verschil voor mij eigenlijk niet eens zit in de kosten. Die zijn een gegeven en moet ik gewoonweg ophoesten. De zorg wórdt nu eenmaal duurder en iemand moet dat betalen. Soit.

Wat mij meer raakte is de rare vraag die aan consumenten wordt gesteld. Met als resultaat de tegenstrijdige gevoelens die ik eigenlijk altijd heb wanneer ik met zorg te maken krijg.

Eigen verantwoordelijkheid eerst

Aan de ene kant word ik geacht om niet om niemendalletjes aan de bel te trekken bij de dokter (Maak niet onnodig (duur) gebruik van de zorg), ik moet er zoveel mogelijk goede gewoonten op nahouden en geen expliciet domme dingen doen waarvan ik best weet dat ze niet goed zijn (Neemt verantwoordelijkheid voor de eigen gezondheid).

Maar hoe dan?

Dat klinkt logisch, maar is in elk geval helemaal niet zo simpel als het op het eerste gezicht lijkt. Want wanneer is iets een niemendalletje en wanneer is het een reden om aan die bel te trekken? En wanneer leef ik gezond? De meest voor de hand liggende zaken kan ik wel bedenken (niet roken, drinken met mate, geen asbest knabbelen), maar wat een gezond dieet wordt gevonden, verandert ongeveer per week, terwijl sporten ook niet in elke vorm even goed voor je lijf is.

En hoewel ik dus wel verantwoordelijkheid moet nemen voor mijn eigen gezondheid, moet ik gegeven adviezen wel opvolgen. Maar wat als Dokter Google andere ideeën heeft dan dokter Bob?

Verdwaaaaald

En dan heb ik het alleen nog maar over de huisarts. Die me enerzijds altijd spottend aankijkt als ik kom met informatie die hij zelf niet bedacht heeft (maar ik op een site met medische publicaties heb gevonden) maar die ook spottend kijkt als ik met iets bij hem kom waarvan Google mij zo had kunnen vertellen dat de drogist me ook had kunnen helpen.

Als je die poort eenmaal voorbij bent, beland je helemaal in niemandsland. Moet je naar een fysiotherapeut? Dat wordt weer googelen. Je vindt er zo 12 bij jou in de straat. Maar dan ben je er nog niet. Naast dat je moet bepalen welke het beste past bij jouw klacht, moet je ook nog eens bekijken welke een contract heeft met jouw zorgverzekeraar, of lees je op hun blogs gefrustreerde artikelen dat ze met jouw verzekeraar helemaal geen zaken meer doen.

En rondshoppen naar de juiste fysio/psycholoog/andere specialist, is niet goedkoop. Je intake is niet gratis, elke keer dat je gaat moet je betalen of gaat het van je eigen bijdrage of aantal bezoeken waar je recht op hebt af.

Ik zou het moeten snappen

Ik ben een volwassen vrouw. Hoog opgeleid, ook best een beetje street smart, ik lees veel en graag en ik weet het internet goed te gebruiken. En ik raak verdwaald in het doolhof dat de zorg tegenwoordig is. Waar van mij tegelijk een grote mate van zelfstandigheid wordt gevraagd, maar ik als consument zelden serieus wordt genomen.

Het is al eens voorgekomen dat ik een doorverwijzing van een huisarts heb laten liggen omdat ik door de zorgbomen het bos niet meer zag.

Verdorie

En loop ik dan vast. Zoals die keer dat mijn huisarts mij paracetamol voorschreef (hele gewone paracetamol, die ik ook zonder recept kon halen), terwijl ik zoveel pijn had, dat ik niet eens meer op haar stoel kon zitten (mijn darm was prikkelbaar, een pijnlijk zaakje), dan wordt er volgens dit bord van mij verwacht dat ik eerst beleefd, open, positief en fatsoenlijk mijn onvrede éérst met hen bespreek.

Consument of patiënt

Ik heb het gevoel dat deze deal niet in mijn voordeel uitpakt. En hoewel niet bij elk gezondheidscentrum zo’n bord hangt, is het voor mij wel een uitgeprinte versie van wat er mis is in de zorg: ben ik nou consument en mag ik service verwachten. Service waarbij ik advies krijg waarmee ik de deur uit kan lopen op weg naar een oplossing, in plaats van een briefje dat alleen nog maar de start is van een speurtocht over een terrein dat ik niet ken.

Of ben ik een patiënt, die door pijn, klachten, angst al in een lastige positie zit en die gerichte, concrete en duidelijke informatie en hulp nodig heeft.

Één van de twee graag

Ik kan het niet allebei zijn. Ik wil het ook niet allebei zijn. Want wanneer ik ziek ben, pijn heb, bang ben, is die mate van zelfstandig en kritisch zijn, terwijl ik intussen ook doe wat mijn artsen willen, gewoon geen haalbare kaart.

En dan wordt het steeds moeilijker om me aan het andere bord te houden dat ik bij mijn apotheker tegenkwam.

Al blijf ik dat natuurlijk gewoon doen. Want hoewel het gezondheidscentrum dat anders lijkt te zien, ben ik gewoon goed opgevoed.